DOMINATION. - Zilver Whistler

Informatie over het kunstwerk

Dit zie je
In In the future everything will be as certain as it used to be van deze serie staat de zin: "right and apparently wrong". Bennett zou hiermee kunnen bedoelen dat de witten zichzelf als goed beschouwen en dat de zwarten dan dus automatisch (klaarblijkelijk) slecht zijn. De titel zou kunnen slaan op het toekomstscenario dat het weer duidelijk wordt wie de goeden en wie de slechten zijn. Het werk bestaat uit twee panelen. Op het rechter gedeelte staat een wit persoon afgebeeld met in zijn hand knuppels (of zijn het verfkwasten?) en op zijn shirt staat: "right" . Erachter hangt een zwart figuur omgekeerd aan een rood kruis, met daarachter weer een zwart vierkant met een witte cirkel. De figuren op dit paneel lijken op het suprematisme van Malevitsj. Suprematisme, een door de Russische kunstenaar zelfbedachte term, heeft als uitgangspunt geometrische abstractie zonder onderwerp. Malevitsj verzette zich tegen de poging om de realiteit weer te geven. Misschien wil Bennett met zijn schildering daarom laten zien dat de realiteit juist wel aan iedereen laten zien moet worden. Op het linkerpaneel staat een met bloed besmeurd wit skelet met zwart hoofd, dat uit elkaar lijkt te ploffen van krankzinnigheid, met daarachter een afbeelding van vissen als in een traditioneel Aboriginalschilderij.

Het verhaal achter het werk
In 1998 schrijft Bennett een postume brief aan Jean-Michel Basquiat en eert hierin zijn stijl en benadering in de schilderkunst. Hij ziet Basquiat tevens als één van de zwarte voorbeeldfiguren en identificeert zich met zijn "blackness" en de moeilijkheden die dit met zich meebrengt: "You lost your balance, I feel I can understand why."  In de brief vertelt hij dat hij is beïnvloed door Komar en Melamid, een Russisch kunstduo, wiens werk bekend is geworden onder de naam 'sots art'. Dit is een richting waarin op een cynische manier kritiek wordt gegeven op het socialistisch realisme, de enige toegestane kunstvorm onder Stalin. Daarnaast zegt Bennett vooral geïnspireerd te worden door semiotiek en postmodernisme. Semiotiek is de wetenschap der tekens en tekensystemen. Het postmodernisme in de kunst gaat uit van een pluraal kunstbegrip. Dat houdt in dat kunstvormen uit alle sociale niveaus en uit alle regio's naast elkaar bestaan. De wereld is een verzameling tekens, die slechts binnen een bepaalde culturele context betekenis krijgen. De bedoeling is om die te deconstrueren om bepaalde maatschappelijke processen aan de kaak te stellen. In het postmodernisme vindt doorgaans veel stijlvermenging plaats. Bennett wil net als Komar en Melamid kunststijlen als taal gebruiken en een visuele tekst tot stand brengen. Hij noemt dit zelf conceptueel schilderen: het toe-eigenen van kunststijlen om hedendaagse en historische beelden en teksten te combineren.
In de brief legt Bennett uit aan Basquiat dat hij gebruik wil maken van zijn werk om de overeenkomsten aan te geven tussen een leven als zwarte in New York en een leven als Aborigine in Australië. Aan het eind schrijft hij: "Jean-Michel Basquiat I salute you".

Waarom uitgekozen voor Art Rocks?

Met een Aboriginal-moeder en een Anglo-Keltische vader kon Gordon Bennett niet ontkomen aan de thematiek van (post)kolonialisme en raciale stereotypering. Hij werd tegen zijn zin neergezet als Aboriginalkunstenaar. Net als Jean-Michel Basquiat, met wie hij zich sterk verbonden voelde, wilde hij niet op zijn afkomst aangesproken worden. Met beeldcitaten, sampling en remixing gaf hij commentaar op de in strikte categorieën ingedeelde (kunst)wereld. Jean-Michel Basquiat was een Amerikaanse graffitikunstenaar, die in de jaren tachtig beroemd werd toen hij op doek ging schilderen. Hij combineert krasserig getekende figuratieve afbeeldingen met woorden en letters, wat resulteert in een eigen specifieke beeldtaal. Op 28- jarige leeftijd sterft hij aan een overdosis heroïne. Basquiat begon als graffitikunstenaar in de New Yorkse street-art scene, stapte over naar het atelier, vond de weg naar topgaleries en werd in zijn korte leven een mondiaal kunsticoon. Zijn moeder was van Puerto Ricaanse, zijn vader van Haïtiaanse afkomst. Het slavernijverleden, de ondergeschikte positie van mensen met een Afrikaanse achtergrond en de strijd om gelijke rechten waren onderwerpen die Basquiat bezighielden. 

Bijzonder weetje
Notes to Basquiat vormt in Remix Rotterdam een ensemble met een schilderij van Jean-Michel Basquiat. De schilderijen hangen naast elkaar.

Over de kunstenaar
Gordon Bennett (1955-2014, geboren in Morto, Queensland, werkte en woonde in Brisbane, Australie) wordt als een van de meest gewaardeerde en kritisch geëngageerde figuren van de contemporaine Aboriginal kunst gezien. In zijn werk bekritiseert hij de categorisatie en stereotypering van ras en onderzoekt hij de postkoloniale ervaring in de Australische context. Culturele identiteit, kolonialisme, racisme, vrijheid en de dominantie van de westerse (kunst)geschiedenis zijn terugkomende vraagstukken in zijn werk.

I am an artist first and not a professional ‘Aborigine’ - Gordon Bennet

Extra's
In Remix Rotterdam ontmoeten twee Rotterdamse musea elkaar: Museum Boijmans Van Beuningen en het Wereldmuseum. In deze tentoonstelling komen objecten over de hele wereld bij elkaar. Objecten die ontstaan zijn als gevolg van ontmoetingen tussen mensen en culturen. Remix Rotterdam associeert op vier typen ontmoetingen: universele en artistieke ontmoetingen, handelsontmoetingen en koloniale ontmoetingen. Elke ontmoeting brengt objecten en kunstwerken bijeen, die samen een verhaal vertellen. De Rotterdamse kunstenaar Paul van Eerden werd uitgenodigd om op zijn eigen manier de museumcollecties te verbinden. Zijn ontmoetingen zijn intuïtief en leggen verrassende verbanden. Omdat Museum Boijmans Van Beuningen dicht is voor renovatie brengt het delen van de collectie onder bij naburige musea. Hét moment om de collecties voor het eerst bij elkaar te brengen in een unieke remix.

Tags