Bloemstilleven met een eekhoorn en oosters tapijt

Willem Frederiksz. van Royen

Dit zie je
Een prachtig geassembleerd boeket in een vaas van edelmetaal staande op een tafel van natuursteen. Links zit een eekhoorntje op de tafelrand, rechts is een dik oosters tapijt over de tafel heen gedrapeerd met hierop enkele druiventrossen.

Het verhaal achter het kunstwerk
Het schilderij draagt de valse signatuur van Jan van Huysum (1682-1749). Uit onderzoek is gebleken dat het waarschijnlijk gaat om een schilderij door Willem Frederik van Royen, hofschilder van Frederik Willem, keurvorst van Brandenburg te Potsdam. In 1669 trad Van Royen bij hem in dienst. In 1689 werd hij directeur van de Akademie der Künste in Berlijn. Hij schilderde voornamelijk bloem- en vruchtenstillevens naast een aantal jacht- en dierschilderijen. Het oosters tapijt hangt over de rand van het marmeren blad. Dit illusionistisch effect wordt ook wel een ‘trompe-l’oeil’ genoemd, hetgeen letterlijk vertaald kan worden als een ‘bedriegertje van het oog’.

Waarom voor Art Rocks uitgekozen?
De kunstenaar van dit werk heeft een buitengewone driedimensionaliteit, grote lichtcontrasten en overtuigende stofuitdrukking in dit schilderij weten te verwerken. Het tapijt is haast tastbaar en het eekhoorntje kan elk moment wegspringen. Dit tafereel bestond niet in het echt, maar de schilder doet het lijken alsof.  Het geënsceneerde geheel overtuigt de beschouwer moeiteloos. Is dit niet een kwaliteit die elke artiest moet hebben?

Over de kunstenaar
Willem Frederiksz Van Royen (vermoedelijk Haarlem, 1645 - 1723) was een stillevenschilder uit Haarlem die lange tijd in Den Haag werkte. Aan het eind van de 17de eeuw vertrok hij naar Duitsland waar hij hofschilder werd, dit was een grote eer. In deze tijd is dit schilderij tot stand gekomen.

Bijzondere weetjes
Wist je dat een eekhoorn eeuwenlang als huisdier gehouden werd? Hij fungeerde als statussymbool en werd soms aan een zilveren kettinkje gelegd. Op dit stilleven zien we behalve de eekhoorn ook een dik, oosters tapijt en een vaas van edelmetaal. Deze dure verzamelobjecten werden aangeschaft op mee te pronken. Het boeket is kunstmatig geassembleerd en zou om meerdere redenen nooit kunnen bestaan in deze vorm. Alle bloemen zijn in hun meest gunstige positie geschilderd en naar de beschouwer toegekeerd, wanneer je dit in een echte vaas zou proberen zou het boeket omvallen. Bovendien groeiden niet alle bloemen tegelijkertijd. De kunstenaar heeft waarschijnlijk tekeningen gehad en aan de hand daarvan dit boeket samengesteld.