Terug naar kunstwerken
Pieter Isaacsz
Dit zie je
Een oud schilderij met een historisch tafereel in een ongewone, meerhoekige vorm. Links in beeld de personificatie van de stad Amsterdam (de Amsterdamse stedenmaagd), gezeten op een troon met aan haar voeten een riviergod. Naast haar staat de zeegod Neptunus. Ze reikt met haar linkerhand naar een globe. In de verte liggen schepen in een baai en rechts is een Aziatisch landschap weergegeven. Boven de troon houden putti het stadswapen van Amsterdam op.
Het verhaal achter het werk
Dit object is het enige dat over is van het stadsklavecimbel van Amsterdam. Het instrument werd, zo is bekend uit archiefbronnen, in 1604 aangekocht in Antwerpen voor 200 gulden (inclusief reis- en verblijfskosten) bij de beroemde klavecimbelbouwers Ruckers door de Amsterdamse organist en componist Jan Pietersz Sweelinck.
Twee jaar na de aankoop kreeg Pieter Isaacsz de opdracht de klep te beschilderen; hij ontving 300 gulden voor de opdracht. De kunstenaarsbiograaf Karel van Mander leverde misschien het ontwerp, omdat ook hij iets kreeg betaald.
Waarom uitgekozen voor Art Rocks
Deze beschilderde klavecimbelklep bevat een ambitieuze, politiek geladen boodschap. Aan de voeten van de Stedemaagd ligt letterlijk de wereld: achter de scheepsmasten ligt Afrika, links Azië met de Indonesische archipel, rechts Amerika. Nederlandse schepen bevaren alle zeeën en drijven handel met deze gebieden, of veroveren ze. Zo zitten zij de Spaanse vijand dwars, zoals het Latijnse vers op de steen rechts vermeldt.
Bijzonder weetje
De gekleurde vormen op de achtergrond blijken bij nader inzien een wereldkaart voor te stellen, maar dan op zijn kop. Rechts, in grijsblauw, ligt Noord-Amerika en meer naar het midden is Afrika te herkennen.
Over de kunstenaar
De kunstschilder Pieter Isaacsz werd in 1569 te Helsingør in Denemarken uit Nederlandse ouders geboren. Na een leerperiode in Italië en Duitsland vestigde hij zich in Amsterdam, waar hij opdrachten uitvoerde voor rijke kooplieden en bestuurders. Hij had in deze beginperiode intensieve contacten met vele Zuid-Nederlandse kunstenaars die in Amsterdam woonden. Vanaf 1607 werkte Isaacsz. voor koning Christiaan IV van Denemarken, die hem enkele jaren later tot hofschilder benoemde. Via Isaacsz. werden onder meer grote aantallen Nederlandse kunstwerken ingevoerd.