De Wolgaslepers

Kunstwerk door Ilya Repin

Wat zie je?

Op de voorgrond zie je een groep scheepsslepers aan het werk op een warme zomerdag. Kanin is de centrale sleper, hij loopt voorop. Daarachter zie je de rivier de Wolga, langste rivier van Europa.  Over Kanin, de centrale sleper, zegt Repin: "Zijn gezicht heeft de bijzondere zachtaardigheid van een mens die onmetelijk boven zijn omgeving staat". Links van Kanin loopt een goedmoedige krachtpatser, aan zijn rechterkant een ex-matroos. De matroos is verontwaardigd, vastberaden en kijkt je bijna brutaal in de ogen. Achter dit drietal loopt een lange sleper met een pijpje, die zich niet overmatig inspant. De slepers die daarachter lopen worden steeds zwakker, zowel lichamelijk als geestelijk. Eén van de slepers is zelfs overduidelijk ziek, hij wist het zweet van zijn voorhoofd. Larka, de jongen in het midden, is de enige uitzondering. Hij komt in verzet tegen zijn lot. Repin vestigt de aandacht op Larka door zijn kleren een net iets andere tint te geven.

Waar gaat het over?

Ilya Repin is diep geraakt als hij tijdens een uitstapje in de zomer van 1868 een groep scheepsslepers ziet. Hij wil het leven van deze mensen bestuderen en vastleggen. Dat kan dankzij een beurs. Twee zomers lang trekt Repin op met verschillende groepen Wolgaslepers. Het blijken bijzondere mensen te zijn. Repin maakt in deze tijd allerlei schetsen: van de troosteloze huisjes van de Wolgaslepers, van de schepen en van het landschap langs de rivier de Wolga. En natuurlijk van de slepers zelf. Het schilderij dat hij uiteindelijk maakt, wordt een eerbetoon aan deze mensen. 
 
In de tijd van het communisme is het doorzettingsvermogen van de Wolgaslepers hét grote voorbeeld voor kolonisten die nieuwe gebieden ontginnen. Reproducties van het schilderij hangen in vele overheidsgebouwen aan de wand. Of Repin het schilderij als aanklacht tegen de sociale ongelijkheid in zijn land heeft bedoeld, weten we niet precies. Maar het is meer dan dat. Het schilderij straalt een voor iedereen herkenbaar gevoel van medelijden en bezorgdheid uit.

Over de kunstenaar

Ilya Repin (1844 - 1930) is zoon van een Russische lijfeigene die zich heeft opgewerkt tot staatsboer. Repin is afgestudeerd aan de Keizerlijke Kunstacademie en is vooral bekendheid geworden met zijn maatschappijkritische schilderijen. Hij schilderde zeer realistisch, met veel oog voor detail.

"Een werk van alle tijden, dat wordt omschreven als ‘De Nachtwacht van Rusland"  Drents Museum