Wij gebruiken cookies om het gebruik van de website te analyseren en het gebruiksgemak te verbeteren.
Accepteren Meer weten ? Niet accepteren

IJzeren voetboei

Onbekend / Tropenmuseum / 1863


Terug naar kunstwerken

Onbekend

Wat je ziet

Deze ijzeren voetboei is een onderdeel van een ketting met in totaal twee ovaalvormige scharnierende boeien, die met een stop gesloten kunnen worden. Het boeien van slaafgemaakten gebeurde vooral tijdens transporten. Op een handelsschip werden gemiddeld 500 tot 600 mensen vervoerd van Afrika naar Amerika. Alle mannelijke tot slaafgemaakten werden aan één zware keten geklonken. Zij werden ook geboeid door hun eigenaren c.q. opzichters als strafmaatregel of bij vluchtgevaar.

Het verhaal achter het werk

Europese kolonisten en handelaren maakten van mensen objecten. De ervaring van slaafgemaakten bestond uit een reeks opeenvolgende trauma’s. Van het wegrukken uit de eigen gemeenschap, het afnemen van de naam, het brandmerken tot het geketende vervoer in de volgepakte schepen over de Atlantische Oceaan. Steeds werd hun menszijn verder afgenomen. Zelfdoding kwam regelmatig voor. Eén manier was door voedsel te weigeren. Schepen hadden meestal een werktuig aan boord waarmee de mond open gewrikt kon worden om dwang voeding toe te dienen.

Calvinistische theologen in 1621 tegenover de West-Indische compagnie (WIC) betoogden dat slavernij immoreel was. In 1625 schreef Hugo de Groot dat geen mens als slaaf kon worden geboren. Desondanks dwongen Nederlandse machthebbers en inheemse Zuid- Amerikanen en Afrikanen om levenslang plantagearbeid te verrichten in Suriname, Brazilië en op de voormalige Nederlandse Antillen. Het geweld dat werd aangedaan werd in heel Europa gelegitimeerd door het idee dat de Europeaan een superieure mensensoort is. Hiermee werden onderdrukking, slavernij en seksueel geweld tegen zwarte en gekleurde mensen gerechtvaardigd. Pas in 1828 werden slaafgemaakten bij koloniale wet als mens erkend. In 1863 werd in de Nederlandse koloniën slavernij afgeschaft.

De kunstenaars

Over de makers van dit specifieke object is niets bekend. Wel hoe het object bewaard is gebleven. Deze boeien waren sinds 1946 in het bezit van Dhr. Eygenberger die het kreeg tijdens een bezoek aan Suriname van ene Baas: ‘’Op die avond, vrienden voor het leven geworden zijnde, haalde Baas menig uit zijn donkere privéhoekje op zolder een slavenketting, die hij als erfstuk en aandenken aan voorouders zorgvuldig bewaard had. Hij bood het aan als geschenk met het verzoek er goed voor te zorgen, opdat het nageslacht kennis kon nemen van vroegere tijden. [...]. Nadien, zomer 1946, zijn wij nooit meer een slavenketting in Suriname tegengekomen, noch hebben wij ooit van het vinden van een ander exemplaar gehoord. En dat ooit was 25 jaar later".

 

Informatie

Te zien in
Amsterdam bij het Tropenmuseum

Editie
2018

Tags

1863 Mens Politiek Abstract Installatie

Tropenmuseum

Link naar collectie

Deel dit kunstwerk




Inzendingen

Gerelateerde Kunstwerken