Beeld van Legba

Kunstwerk door Cyprien Tokoudagba

Wat zie je?

De god Legba is een van de belangrijkste goden bij de Fon, een volk in Benin in West-Afrika. Legba is een bemiddelaar tussen de goden en de mens. Hij is nauw verbonden aan Orunmila, godheid van de zekerheid en orde en belichaamt onzekerheid, toeval en narigheid. Deze goden kunnen niet los van elkaar worden gezien, want orde bestaat niet zonder wanorde. Via Legba is contact te krijgen met de andere wereld. Legba is bekend als beschermer van plaatsen, vooral van kruispunten. Hij beschermt deze plekken tegen het kwaad. Daarom is alles aan hem groot en sterk. Deze Legba is zwaar geschapen. Hij wordt namelijk ook vaak gezien als een op seks gerichte godheid. Vanwege zijn onvoorspelbare karakter wordt hij door buitenstaanders vaak vereenzelvigd met de duivel. Vermoedelijk komen daar de hoorns vandaan.

Waar gaat het over?

Veel leden van het Fon-volk zijn in de tijd van de trans-Atlantische slavenhandel uit West-Afrika als slaven naar de Amerika͛s ontvoerd. Wat zij mee konden nemen was alleen wat er in hun hoofd zat, onder meer het geloof in de goden. En zo kwam ook Legba in Amerika terecht. Legba kan ook kwaad doen, als hij niet naar zijn zin behandeld wordt. Bij voodoo-rituelen op Haïti wordt altijd eerst Legba aangeroepen. En het gevaar van de Crossroads in het zuiden van de Verenigde Staten, waar blueszangers als Robert Johnson hun ziel aan de duivel verkochten, heeft alles te maken met voodoo en kruispuntengod Legba.

Over de kunstenaar 

De Beninese kunstenaar Cyprien Tokoudagba (1939 - 2012) maakte dit beeld in opdracht van het Tropenmuseum. In 2004 opende hier de tentoonstelling Het Kwaad. All about evil. Samen met de afschrikwekkende hindoegodin Kali bewaakte Legba de tentoonstelling. Tokoudagba maakte hem van gewapend beton, in de werkplaats van het museum. Tokoudagba werkte lange tijd aan de restauratie van koninklijke reliëfs en voor voduntempels. In de jaren 1980 werd hij ontdekt en uitgenodigd om een grote tempelscene te maken in Parijs als onderdeel van de tentoonstelling Les magiciens de la terre. Sindsdien maakt hij voornamelijk schilderingen op doek in plaats van op muren, en verkoopt hij ze wereldwijd. Cyprien maakt nog steeds werk voor tempels, maar ook voor internationale kunstverzamelaars en musea. Hij bouwt nu zijn eigen museum in Abomey.

"Alles aan Legba is groot en sterk. Hij wordt ook vaak gezien als een op seks gerichte godheid"Tropenmuseum